Rekonstrukcja chrząstki stawowej membraną kolagenową – AMIC

Rekonstrukcja chrząstki stawowej metodą AMIC (ang. Autologous Matrix-Induced Chondrogenesis) jest małoinwazyjną metodą naprawy chrząstki stawowej kolana, stawu skokowego i stawu biodrowego. Zabieg operacyjny polega na prawidłowym usunięciu pozostałości nieprawidłowej chrząstki do granic zdrowej chrząstki po bokach oraz do warstwy podchrzęstnej kości w dnie. W kolejnym etapie wykonuje się tzw. "mikrozłamania" lub mikronawiercenia strefy ubytku chrząstki, aby uzyskać źródło komórek szpiku kostnego (komórki multipotencjalne). Tak przygotowaną powierzchnię pokrywa się membraną (błoną) kolagenową np. Chondro-Gide (Geistlich Pharma), która zatrzymuje w sobie komórki szpiku wypływające wraz szpikiem z otworów po mikronawierceniach. Membranę doszywa się do sąsiadującej chrząstki lub częściej stabilizuje z wykorzystaniem kleju tkankowego np. Tisseel (Baxter). Powstały konglomerat komórek szpiku w membranie kolagenowej przekształca się w bliznę chrzęstną pokrywającą trwale pierwotny ubytek.

Zaplanowanie operacji wymaga wnikliwiej diagnostyki obrazowej. Podstawowe badania to rtg stawu kolanowego, rtg sylwetkowe kończyn dolnych i badanie rezonansu magnetycznego. Podstawowe rtg kolana zwykle wykonane w pozycji leżącej powinno być obligatoryjnie uzupełnione badaniem w obciążeniu, w pozycji stojącej. Ważne jest technicznie poprawnie wykonane badanie, z prawidłowo wycentrowanym kolanem podczas badania ( w uproszczeniu - rzepka na środku kolana). Na podstawie takie rtg można ocenić stopień zaawansowania zmian degeneracyjnych stawu, czy zmiany zwyrodnieniowe mają charakter uogólniony i czy nie występują dodatkowe patologie. Rtg takie, jeśli istnieją wskazania z badania klinicznego np. niestabilność czołowa stawu można rozszerzyć o tzw. badanie stresowe, wykonane z pomocą aparatu Telos (ale niewiele zakładów radiologicznych taki aparat posiada), albo z pomocą technika lub lekarza, którzy podczas wykonywania badania koślawią lub szpotawią kolano. Niezastąpionym badaniem jest badanie sylwetkowe kk. dolnych, które umożliwia ocenę tzw. osi mechanicznej kolana (linii Mikulicza) oraz ocenę deformacji osi. Bardzo często nieprawidłowa oś mechaniczna powoduje nierównomierne obciążenie kłykci i prowadzi do wcześniejszego zużycia chrząstki przeciążanego przedziału. Na podstawie tego zdjęcia można również wykreślić kąty (MPTA i LDFA, TVA), które pomagają rozpoznać rodzaj deformacji i zaplanować ewentualną konieczną korekcję osi poprzez osteotomię kości piszczelowej lub udowej. W przypadku wykonania zabiegu rekonstrukcyjnego w kolanie z nieprawidłową osią często obserwuje się znacznie krótszy okres poprawy po operacji i dalszą progresję zmian chrząstki. Obligatoryjnym badaniem jest badanie rezonansu magnetycznego, które umożliwia nam ocenę lokalizacji, głębokości i wielkości uszkodzenia chrząstki. Pozwala na dodatkowe rozpoznanie towarzyszących uszkodzeń łąkotkowych i więzadłowych, które wymagają naprawy przed planowaną rekonstrukcją powierzchni chrzęstnej.

Zabieg operacyjny rekonstrukcji powierzchni stawowej może być wykonany artroskopowo lub techniką małoinwazyjną "mini open".

Po zabiegu operacyjnym dobiera się indywidualnie program rehabilitacyjny uzależniony od lokalizacji ubytku chrzęstnego, jego rozległości i uzyskania śródoperacyjnej stabilności implantu. Zwykle pacjent odciąża operowaną kończynę przez okres 6-8 tyg. z wykorzystaniem kul łokciowych oraz ogranicza zgięcie kolana, aby unikać mechanicznego drażnienia miejsca implantacji, za pomocą ortezy z zegarową regulacją. Konieczne jest stosowanie krioterapii miejscowej zapobiegającej obrzękom i dolegliwościom bólowym oraz intensywne ćwiczenia napinania mięśni, żeby zapobiec zanikom. Po okresie oczekiwania na wgojenie membrany (ok 6 tyg.) rozpoczyna się intensywne ćwiczenia, żeby odzyskać pełny zakres ruchu. Zwykle okres rehabilitacji trwa min. 3 miesiące.